Sinds oktober 1944 brengt de gemeente Ukkel hulde aan Churchill door de Longchamplaan om te dopen tot Winston Churchilllaan. Het monument, ingehuld in 1967, staat op de gelijknamige rotonde.
Het standbeeld, verwezenlijkt in brons door kunstenaar Oscar Nemon, rust op een sokkel in blauwe steen. Het stelt Winston Churchill in een regenjas met vastberaden tred voor. Het standbeeld gaat gepaard van een plaat met daarop het gedicht A Tribute, geschreven door Alfred Duff Cooper, een Brits politicus en ambassadeur, als eerbetoon aan de moed en de vastberadenheid van zijn vriend Winston Churchill.
A tribute, Duff Cooper
—
When ears were deaf and tongues were mute,
You told of doom to come
When others fingered on the flute,
You thundered on the drum
When armies marched and cities burned
And all you said came true,
Those who had mocked your warnings turned
Almost too late to you
Then doubt gave way to grim belief
And through five cruel years
You gave us glory in our grief,
And laughter through our tears
When final honours are bestowed
And last accounts are done,
Then shall we know how much was owed
By all the world to one
—
Op de grond vormen een reeks bloemperken en keien een V, een herinnering aan de V van victory. Dit symbool, ontstaan in het hoofd van de Belg Victor de Lavaleye tijdens een uitzending van Radio-Belgique in Londen, kende een grote weergalm in het bezette Europa en werd meer bepaald populair dankzij de aanname ervan door Churchill.
De kunstenaar: Oscar Nemon
Oscar Nemon, een Kroatische joodse beeldhouwer, is geboren in 1906 en gestorven in 1985. Hij studeerde kunst in Brussel en ging naar de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, maar verliet België eind jaren ’30 door het toenemende antisemitisme en vestigde zich in Engeland, waar hij tot het einde van zijn leven woonde.
Tijdens zijn carrière beeldhouwde Nemon vooraanstaande figuren zoals Sigmund Freud, prins Philip, de Queen mother en uiteraard Winston Churchill, met wie hij een sterke vriendschap had. De stijl van Nemon wordt gekenmerkt door een frappant realisme, wat perfect geïllustreerd wordt in dit standbeeld van Churchill in Ukkel.
De inhuldiging van het standbeeld
Het standbeeld werd op 4 oktober 1967 ingehuldigd op initiatief van de Belgo-British Union, die in 1947 gesticht werd om de banden tussen België en het Verenigd Koninkrijk te versterken. De plechtigheid vond plaats in aanwezigheid van belangrijke vooraanstaande figuren, onder wie de jongste dochter van Churchill, prins Albert (later Albert II), prinses Margaret van het Verenigd Koninkrijk, de Belgische eerste minister Paul Vanden Boeynants en Paul-Henri Spaak, voormalig eerste minister en minister van Buitenlandse Zaken.
Het standbeeld werd onthuld door prinses Margaret, onder applaus van de menigte. De plechtigheid eindigde met het Britse (God Save the Queen) en Belgische volkslied (De Brabançonne), gevolgd door een toespraak van Paul-Henri Spaak, die hulde bracht aan de kwaliteiten van Churchill.
Winston Churchill: een historische figuur
Winston Churchill is geboren op 30 november 1874 in Blenheim, Engeland, in een aristocratische familie. Hij was geen echte uitblinker op school, besliste om naar de militaire academie te gaan en diende in het leger van 1895 tot 1899, het jaar waarin hij het leger verliet om zich te concentreren op een van zijn passies: schrijven.
Hij stapte in 1900 in de politiek en werd lid van het Brits parlement. Hij wisselde tussen de liberale en de conservatieve partij en bezat verschillende ministerportefeuilles voordat hij in 1911 First Lord of the Admiralty (het equivalent van minister van Zeevaart) werd, een functie die hij bekleedde tot 1915. Daarna diende hij aan het front als commandant voordat hij minister van Bewapening (1917-1919), minister van Oorlog (1919-1920) en uiteindelijk staatssecretaris voor de Koloniën (1921-1922) werd.
Vanaf begin jaren ’30 waarschuwde Churchill voor de opkomst van het nazisme en het gevaar dat Hitler vormde voor de rest van Europa. Zijn houding en groeiende populariteit brachten hem terug aan het hoofd van de Admiralty toen in 1939 de oorlog uitbrak. Wanneer Neville Chamberlain in mei 1940 aftrad als eerste minister werd Churchill door zijn partij aangewezen om hem op te volgen. Hij maakte van het Verenigd Koninkrijk een waar bastion tegen de doorbraak van de nazi’s, leidde de reorganisatie van de strijdkrachten en zette het Britse volk in beweging. Zijn strijdlustige houding, zijn welbespraaktheid in zijn toespraken tot de natie en zijn charismatische figuur droegen allemaal bij aan zijn leiderschap. Zijn grote bijdrage aan de overwinning van de geallieerden versterkte zijn status als staatsman.
Na de oorlog belandde Churchill echter in de oppositie. Hij werd daarna opnieuw eerste minister van 1951 tot 1955 en in die periode kreeg hij de Nobelprijs voor Literatuur (1953) voor zijn historische geschriften en toespraken. Hij trok zich in 1964 terug uit het openbare leven en stierf op 24 januari 1965 op 90-jarige leeftijd. Zijn staatsbegrafenis was een wereldwijde gebeurtenis die het belang van deze politicus voor het Verenigd Koninkrijk en de wereld markeerde.
