Gedenksteen Maurice Raindorf

Antifascistische activist betrokken bij de ondergrondse pers

Plaats

Brugmannlaan (vlak bij het Heldenplein)

Datum

ca. 1947

Weinig mensen in Ukkel kennen het verhaal achter dit kleine plein op de hoek van de Dieweg en de Wolvendaellaan, gewijd aan de geëxecuteerde Joodse verzetsstrijder Maurice Raindorf. Het sobere monument werd ingehuldigd op 4 september 1989, ter gelegenheid van de 45ste verjaardag van de bevrijding van de Gemeente, in aanwezigheid van René Raindorf. Net als zijn broer en vader was René lid van het verzet en werd hij gedeporteerd. Na de oorlog zette hij zich in als mensenrechtenactivist en geheugenoverdrager. Hij werd het eerste Belgische lid van het Internationale Auschwitz Comité en één van de drijvende krachten achter de Auschwitz Stichting.

Maurice Raindorf werd geboren te Brussel op 16 februari 1909 als eerste zoon van Israël-Zisel Raindorf en Sara Grabina, politieke vluchtelingen uit Russisch Polen. Hij ging naar de gemeentelijke basisschool in Elsene en vervolgde zijn middelbare schoolopleiding aan het Atheneum van Sint-Gillis. Voor de oorlog was Maurice Raindorf een antifascistisch activist bij de Jonge Socialisten en daarna bij de afdeling Ukkel van de Belgische Arbeiderspartij. Tijdens de bezetting sloot hij zich aan bij de ondergrondse socialistische groep die was opgericht door Camille Van Eukem en Freddy Legrand. Hij gebruikte zijn toegang tot de druk- en kopieermachines van Gestetner, waarvan hij vertegenwoordiger was, om ondergrondse kranten te produceren en te verspreiden. In de zomer van 1941 blies hij Le Peuple nieuw leven in in mimeografievorm en hielp daarna bij het produceren en drukken van een versie van La Libre Belgique. Hij sloot zich ook aan bij de inlichtingendienst Zero, waar hij de rang van luitenant bekleedde.

Nadat zijn naam tijdens martelingen werd onthuld, ontdekte de Gestapo een voorraad clandestiene kranten in zijn huis aan de Floréallaan. Op 20 september 1941 werden hij en zijn zwangere vrouw Lucy Tassin gearresteerd. Na enkele maanden, en na de discrete tussenkomst van HM Koningin Elizabeth, werd zijn vrouw vrijgelaten. Verdedigd door Frédéric Eickhoff voor de Duitse Oorlogsraad, werd Maurice Raindorf in december 1941 ter dood veroordeeld. Hij werd vastgehouden in Sint-Gillis tot zijn deportatie Nacht und Nebel naar de gevangenis van Bochum op 28 juli 1942. Daarna werd hij overgebracht naar Keulen, waar hij op 18 maart 1943 werd geëxecuteerd door onthoofding.

Tijdens zijn gevangenschap onthulde Maurice Raindorf noch namen noch informatie aan de vijand, zodat de activiteiten van zijn netwerk snel konden worden hervat en zijn medeverzetsstrijders veilig waren. Door dit plein en monument aan hem te wijden, wilde de gemeente Ukkel de nagedachtenis, de moed en de inzet voor de vrijheid van deze Belgische verzetsstrijder eren